Een bezoek aan Zuid-Korea is niet compleet zonder een bezoek aan de DMZ, de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea. Dertig jaar na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is dit de enige plek ter wereld waar de koude oorlog nog springlevend is. De 250 kilometer lange en 4 kilometer brede grens tussen de twee landen is een van de meest gemilitariseerde grenzen ter wereld en de regimes aan beide kanten van de grens zijn – ondanks een wapenstilstand die in 1953 werd getekend – nog steeds in staat van oorlog met elkaar.
Korea is een land van uitersten. Wie de moderne metropool Seoul bezoekt, waar futuristische wolkenkrabbers zich afwisselen met oude tempels en historische paleizen, kan zich nauwelijks indenken dat slechts 70 kilometer ten noorden van hier het stalinistische regime van Noord-Korea de scepter zwaait. De bevolking daar wordt gecontroleerd, geïndoctrineerd en vrijheid is een utopie.
Noord Korea valt het zuiden binnen en bezet Seoul. De Koreaanse oorlog is een feit.
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werd Korea in tweeën gedeeld langs de 38e noorden breedtegraad, waarbij het Noorden onder Sovjet-Unie invloedssfeer terecht kwam en het zuiden onder Noord-Amerikaans bestuur. In het noorden werd de dynastie van de Kim familie naar stalinistisch voorbeeld gevestigd door Kim Il-Sung, in het zuiden kwam een anti communistisch bewind aan de macht. De twee tegenpolen geraakten in een bloedige oorlog die drie jaar zou duren en die miljoenen mensen het leven kosten, nadat Noord-Korea het zuiden binnenviel en Seoul bezette.
Je kunt verschillende excursies boeken in Seoul, die je mee nemen op een dagtrip naar de DMZ. Je bezoekt onder meer het treinstation wat in de jaren ’90 gebouwd werd, om een treinverbinding tussen het noorden en het zuiden te bewerkstelligen. Het gloednieuwe complex is echter nog nooit gebruikt en wordt als expositieruimte benuttigd. Een andere stop is de Freedom Bridge. Nu hermetisch afgesloten en zwaar bewaakt, is dit de enige bestaande brug die beide landen verbindt. Bijzonder is ook een bezoek aan de 4e infiltratietunnel. Bij toeval werd deze door Noord-Koreaanse dwangarbeiders gemaakte tunnel ontdekt tijdens werkzaamheden. De tunnel, die begint in Noord-Korea, loopt onder de DMZ door tot in Zuid-Korea en was bedoeld om ongemerkt een ondergrondse invasie te faciliteren.
Alleen vogels bewegen moeiteloos over de grens tussen Noord en Zuid Korea
Hoogtepunt van deze excursie is toch het Odusan Unificatie observatiedek, waar je met verrekijkers tot ver in Noord Korea kunt kijken. Het meest opvallende is de stilte. Alhoewel er net over de grens een industrieel complex is gebouwd in de jaren ’90, waar Zuid-Koreaanse ondernemers werkten met Noord-Koreaanse arbeiders, en de tweede stad van Noord Korea in de verte te zien is, is er geen enkele beweging waar te nemen. Geen auto’s, geen mensen. Slechts een aantal vogels die moeiteloos over de grens voortbewegen.
Aan de Zuid-Koreaanse grens is echter wel beweging te zien. Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar langs de hele grens zijn in totaal meer dan 400.000 soldaten gelegerd, die klaarstaan om welke provocatie van aartsvijand Noord Korea direct te kunnen beantwoorden. (Met een lengte van 250 km heeft de DMZ aan de Zuid-Koreaanse zijde dus een gemiddelde van 1600 militairen paraat per kilometer).
Achter oneindig veel kilometers driedubbel prikkeldraad verdedigen zij hier het vrije westen tegen het stalinisme.
Schotenwisselingen en propaganda langs de grens
Af en toe vinden er schotenwisselingen plaats tussen de Noord- en Zuid-Koreaanse troepen, al vallen daar zo goed als geen slachtoffers. Ook schallen er pro communistische boodschappen door de luidsprekers die het de Noord-Koreaanse regime langs de grens geïnstalleerd heeft, proberend de Zuid-Koreaanse troepen te overtuigen van de voordelen van het arbeidersparadijs dat aan de Noord-Koreaanse zijde van de grens is gesticht. Of het enig effect heeft valt natuurlijk af te vragen. Het informatieverkeer gaat slechts van Noord naar Zuid. De enorme antennes van de stoorzenders aan de Noord-Koreaanse zijde blokkeren internet en radio signalen, waardoor de Noord-Koreanen gevrijwaard blijven van desinformatie afkomstig van de zuiderburen.
De Noord-Koreaanse deserteur, die ons in de bus terug naar Seoul vergezelt, beantwoordt de vragen van de verschillende passagiers. Drie jaar geleden ontsnapte hij zijn vaderland, nadat de grond hem te heet onder de voeten werd. In het geheim hielp hij mensen de grens over te steken naar China, maar toen de autoriteiten hem op het spoor kwamen, besloot hij zelf ook te vluchten, zijn vrouw en kind achterlatend in Noord-Korea. Na een gevaarlijke tocht van 7 maanden door China, Laos, Thailand en Maleisie, wist hij eindelijk Zuid-Korea te bereiken.
Er zijn verschillende excursies naar de DMZ te boeken en een bezoek is meer dan de moeite waard om een idee te krijgen over wat zich hier bijna 70 jaar geleden zoal heeft afgespeeld. Houd er rekening mee dat je de excursies 2 tot 5 dagen van te voren moet boeken. Aangezien de excursies naar een actief oorlogsgebied gaan, is er altijd de mogelijkheid aanwezig dat deze vanwege niet voorziene omstandigheden kunnen worden afgeblazen.
